Birinci TBMM'deki asl mücadele, her ikisi de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adn arkasna alan, ancak kurulu tarihleri göz önünde tutularak, Birinci ve kinci Grup adlaryla anlan iktidar ve muhalefet gruplar arasnda cereyan etti. kinci Grup'un temel eletiri konularnn banda kii tahakkümüne kar tavr geliyordu. Muhalifler, meclis egemenlii kavramna dayanyor, fiilen oluabilecek her türlü kiisel yönetime kar tepki gösteriyorlard; meclisin üzerinde yetkili makam tanmama konusunda duyarlydlar. Meclis yetkilerinin bir bölümünün Bakumandan'a devredilmesi, Meclis Bakan'nn ayn zamanda Heyet-i Vekile'nin bakan olmas ve vekillerin sadece aday gösterdii kiiler arasndan seçilebilmesi gibi uygulamalarla, yetkiler Mustafa Kemal Paa'nn ahsnda toplandnda, kinci Grup, hâkimiyet-i milliye ilkesinden hareketle sert muhalefet yapt. kinci Grup, kanuna dayanan bir yönetim kurulmasn da ilke edinmiti. Bunun doal sonucu olarak temel hak ve özgürlükler konusunda daha duyarl olmu, bana buyruk stiklâl Mahkemeleri'ne ve bunlarn uygulamalarna kar çkmt.
lk yaymlanndan bu yana -çeyrek asrdr- bavuru kayna niteliini kazanm, ortaya koyduu ayrntl ve kapsaml aratrmayla önemini halen koruyan Birinci Meclis'te Muhalefet, gözden geçirilmi ve geniletilmi bu basmyla da, bizi "sahici" Cumhuriyet tarihimize yaklatracak çalmalardan biri.