"Milletleri millet yapan tarihleri ve kulturleridir. Tarihsiz bir millet, kiiliini kaybetmi bireye benzer. Bu kitab okuyanlar umuyoruz ki, Osmanl Devlet-i 'Aliyye'sinin (mparatorluunun) birçok millet ve dini, alt yuz yl nasl bir arada tuttuunu ve nasl idare ettiini orenmi olacaklar."
Halil nalck
Alt asr boyunca egemenliini devlet, hukuk, adalet anlayyla salayan Osmanllar, iktidarlarn ise kanun ile ahlak dengesiyle ayakta tutmulardr. Bat kaynaklarnda Osmanl halkndan herhangi bir kimsenin hukumdar bile dava edebileceinden ovguyle bahsedilmitir. Öte yandan burokratlar ise hukumdarn asli prensipleri ezip geçmesi karsnda onu tahtndan edebilmilerdir. Hem Osmanllar "Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye" yapan hem de "Devlet-i Ebed-muddet" sozunu slogan olmaktan kalc bir mekanizma haline getiren duunce, din ve devletin selameti adna devlet-hukuk-adalet guçlerinin bir direnç unsuru olarak daima bir arada yaam ve yaatlm olmasdr.
Tarih yazclnda çr açm olan Halil nalck, Osmanl'da Devlet, Hukuk ve Adâlet kitabnda devlet anlay, kanun rejimi, kanunlarn uygulan biçimi ve adalet yontemleri uzerine aratrmalarn bir araya getiriyor. Okuyucular kitab bitirdiklerinde, Osmanl Devleti'nin birçok millet ve dini alt asr nasl bir arada tutup idare ettiini en orijinal bilgiler eliinde orenmi olacaklar.