urttalk kurumunu sosyoloji disiplininin konusu haline getiren Marshall, ngiltere deneyimine referansla yurttaln tarihsel geliim sürecini bizlere aktarrken, yurttaln üç farkl tarihsel eksenden geçerek kurumsallatn söyler. Bu eksenler medeni haklar, siyasal haklar ve sosyal haklar eksenleridir. Hiç üphesiz, bugüne gelindiinde bu eksenlerin sayca arttna tank olmaktayz. Kitabn ikinci bölümünde Tom Bottomore, üçüncü bölümünde ise Ayhan Kaya bu konuya ayrca dikkat çekiyor. Bottomore özellikle kapitalizm, toplumsal snflar ve yurttalk kurumu arasndaki ilikileri daha ayrntl bir ekilde deerlendirirken, Ayhan Kaya özellikle Bat Avrupa'da yaanan örneklerden yola çkarak etnik aznlklar ve kültürel yurttalk haklarna ilikin bir deerlendirme sunuyor. Özellikle yurttalk ve çok kültürlülük türü tartmalar, 1990'l yllarn balangcnda Türkiye'nin gündemine oturmulardr. Ancak, ne yazk ki, Cumhurbakan Süleyman Demirel'in 1992 ylnda Macaristan gezisi srasnda ifade ettii 'anayasal yurttalk' ve daha sonra tartlan 'çok kültürlülük' gibi kavramlar bugün artk güncelliklerini yitirmilerdir. Ülkemizde yaanan sorunlarn çözüm sürecinin hzlandrlmas, ciddi bir ekilde sarslan sosyal adalet, eitlik, özgürlük, demokrasi, hukukun üstünlüü, haklar, ödevler ve güven gibi unsurlara yeniden ilerlik kazandrlmasyla mümkündür.