Anafielas. Pies II. Mindows

Józef Ignacy Kraszewski

Niezwykle podny pisarz, autor przede wszystkim powiesci historycznychi obyczajowych, publicysta, dziaacz spoeczny, badacz staroytnoscisowiaskich, popularyzator róde historycznych.
Do najpopularniejszych dzis powiesci Kraszewskiego naley Starabas. Wsród inspiracji do niej znalazo si kilka wydanych wczesniejtekstów literatury piknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) FranciszkaSalezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, którywyjasnia przyczyn nierównosci spoecznych tez o podboju rolniczejludnosci sowiaskiej przez plemi, które przeksztacio si wszlacht (a wasc. magnateri). Po drugie, Lill Wened (1840)Juliusza Sowackiego, obrazujc podobn tez oraz pokazujcdwuznaczn rol chrzescijastwa jako religii najedców. Po trzeciedramat Mieczysawa Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którymdodatkowo nacisk pooony zosta na zagroenie dla Sowiaszczyzny zestrony pastw niemieckich, zas kosció ukazany zosta ostatecznie jakogwarant zaegnania konfliktu spoecznego midzy szlacht a ludem (tj.te midzy pastwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniemspoecznosci poczonej wizami rodowymi i ssiedzkimi).
PonadtoKraszewski czerpa ze róde historycznych (najwidoczniejsze s sladyadaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Dugosza), zwasnych bada nad kultur materialn dawnych Sowian i Litwy (wydam.in. dziea pionierskie: Litwa. Staroytne dzieje 1847 orazSztuka u Sowian 1860, zajmowa si obyczajowosci Polskipiastowskiej, pracowa nad projektem encyklopedii staroytnoscipolskich dla Akademii Umiejtnosci w 1875 r.), z opracowawspóczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewienwpyw na tres powiesci wywary równie prelekcje paryskie Mickiewiczana temat literatury sowiaskiej, skd zaczerpn np. przekonanie ozachowaniu w religii Sowian sladów dziedzictwa praindoeuropejskiego(swoisty panteizm, niektóre bóstwa tosame z hinduistycznymi). Doswoich róde i inspiracji doda Kraszewski równie rzekomosredniowieczny Królodworski rkopis. Zbiór staroczeskichbohatyrskich i lirycznych spiewów (1818) wydany, a jak si póniejokazao, równie spreparowany przez Vaclava Hank.

Ur.

28 lipca 1812 w Warszawie

Zm.

19 marca 1887 w Genewie

Najwaniejsze dziea:

Stara bas (1876), Chata za wsi (1854), Ulana (1842), Dzieci Starego Miasta (1863), Zygmuntowskie czasy (1846), Barani Kouszek (1881), Hrabina Cosel (1873), Bruhl (1874), Poeta i swiat (1839), Latarnia czarnoksiska (1844), Wspomnienia Woynia, Polesia i Litwy (1840)

Dettagli