Atatürk'ün Kültür Kurumu Halkevleri

Atatürk'ün Cumhuriyet rejimini dayandrd Halkçlk anlaynn halk okullar ve ulusal kültür merkezleri olarak kurmu olduu HALKEVLER hakknda ilk yaplan bilimsel aratrma, bu kitap ile Türk okuruna ulamaktadr. Daha sonralar baz Anadolu üniversitelerinde bu konu ile ilgili yüksek lisans çalmalar yaplmtr. Türkiye Cumhuriyeti devlet modeli oluturulurken kat bir milliyetçilik basks uygulanmam ve halkçlk anlayna dayanan bir ulus devlet, HALKEVLER sayesinde kurulabilmitir. Atatürk, Kurtulu Sava'n kazandktan ve devleti kurduktan sonra ortaya koyduu devlet modelini gelecee dönük çizgide kurumlatrrken, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu ile birlikte HALKEVLER'ni de ayn dönemde kurmutur. Halkçlk anlayna dayal bir ulus devlet kurulurken Türk tarihi ve Türk dili esas alnm ve bu siyasal birikim, HALKEVLER gibi bir yaygn eitim kuruluu ile halk kitlelerinin tabanna ulatrlmtr. Çok uluslu imparatorluktan geri kalan eski Osmanl ahalisi ulus devlet çats altnda bütünletirilirken, birbirinden farkl toplumsal gruplar halkçlk uygulamalar üzerinden HALKEVLER aracl ile kaynatrlmaya çallmtr. Az zamanda il ve ilçelerde 500'e yakn HALKEV ubesi, köylerde ise 5000 civarnda HALK ODASI devreye girerek ulus devletin halkçlk temeline oturtulmas dorultusunda, halka doru yönelen ve halkn ayana giden çalmalar yaplmtr.
HALKEVLER, Köy Enstitüleri ve Millet Mektepleri ile birlikte Kemalist rejimin toplumsal kurumlar olarak tarih sahnesine çkmlardr. Din sorunu yüzünden Köy Enstitüleri üzerinde epeyce çalmalar yaplmtr. Sovyetler Birlii nedeniyle ise HALKEVLER ile ilgili gereken çalmalar souk sava yllannda yaplamamtr. Cumhuriyet rejimi kurulurken, laik devlet modeli ile birlikte halkç çizgide toplumsal örgütlenme yaplanmasna öncelik verilmitir. Emperyalizm ikinci dünya sava sonrasnda merkezi alana gelirken, hem Köy Enstitüleri hem de Halkevleri d bask ile kapattrlmtr. Böylece laik ve çada ulus devlet tasfiye edilerek, alt kimliklerin hortlatld bir model ile yeniden hem eriat toplumuna, hem de alt kimlikçi eyaletler ile emperyalizmin güdümledii uzaktan kumandal federasyon sistemine doru Türkiye zorlanmtr. Küreselleme döneminde Türkiye Cumhuriyeti bütün bölge ülkeleri ile birlikte yeniden ortaça düzenine doru yönlendirilirken, Türkiye Cumhuriyetinin çada bir devlet olmasna salayan kuramlardan birisi olarak, HALKEVLER modelinin bugünün koullarnda yeniden ele alnarak tartlmas gerekmektedir. te o zaman, Atatürk'ün neden etnik alt kimlikçilie kar çkt ve bunun yerine halkç bir ulusçuluu dayanmac ve bütünletirici çizgide benimsedii daha iyi anlalacaktr. Misak Milli snrlar içinde üniter devletin kurulmasnda, HALKEVLER üzerinden gelitirilen halkçlk anlaynn önemli bir bütünletirici rolü bulunmaktadr. Bu kitap, yazlndan otuz yl sonra bu gerçekleri genç kuaklara anlatmak için üçüncü kez yeniden yaynlanmaktadr.

Dettagli