Bakunin

Mülkiyet kart yal anarist, hayatnn son yllarnda ironik bir durumda kald. sviçre vatandalna girmenin yollarn arayan Bakunin'e sunulan seçenek, orada bir ev sahibi olmasyd ve belki de en hazini, sahip olaca bu ev nedeniyle, polisin, resmî tutanaklara "Michael Bakunin, rantiye" notunu dümesiydi. 18 Mays 1814'te Rusya'da doan Michael Aleksandrovich Bakunin, 1 Temmuz 1876'da öldüünde ülkesinden çok uzaklardayd ve cenazesinde yalnzca 3040 kii vard. Genç Bakunin için, "Ak, insann yeryüzündeki en üst misyonuydu. Bir insann kendini aksz vermesi, Kutsal Ruh'a kar ilenmi bir günaht"..

Kadnlar tarafndan oldukça çekici bulunan Mihail'in ise kadnlarla ilikisi hep ruhsal bir ak olarak kald. sviçre'nin muhteem manzaras eliinde George Sand romanlar okuyan Bakunin, Fransz düüncesinin Alman düüncesinden üstün olduu inancn salamlatryordu.

Bakunin, Marx için, "O, beni duygusal idealist olarak adlandryordu; haklyd. Ben de onu, hoyrat, kendini beenmi ve acmasz olarak deerlendiriyordum; ben de haklydm" diyordu..

Kendisine ilikin konularda kindar olmayan Bakunin, Herzen'in karsna gösterdii soukluu hayatnn sonuna kadar unutamad. "Artk reaksiyonun muzaffer güçlerine kar Sisifos'un tan yuvarlamak için ne gerekli güce ne de güvene sahibim. Bu yüzden, mücadeleden çekiliyor ve arkadalarmdan tek bir iyilik bekliyorum: "Unutulmak", Orta ve geç on dokuzuncu yüzylda, radikal sol yani, açgözlü kapitalizm eletirmenleri ve sanayi içilerinin özgürlüünün savunucular iki temel franksiyona ayrlyordu: Marksistler ve anaristler. Kabaca söylemek gerekirse (ki bu son derece kark bir hikâyedir), kazanan Marksistler oldu ve yirminci yüzyln tüm baarl sol devrimleri Rus, Çin ve Küba, örnein Marksist ilkelere ballklarn ilan ettiler.

Marksistler ile anaristler arasndaki sava bu noktada tarihsel bir meraktan öte devam eden bir meseledir. Piman olmayan ya da eletirilmeyen tek gerçek Marksist sol Kim Jong Il ve taraf etraftaki birkaç entelektüel ve profesördür. Anarizm ise uygulanabilir bir toplumsal hareket olarak kinci Dünya Savayla yava yava tükenmeye yüz tutmuken küreselleme kart hareket ve dönemimizin dier radikalizmleri içinde yeniden dirilmeye balamtr.

Ne var ki, döneminde Marx'n dierleriyle arasndaki bu sava bir ölüm kalm meselesiydi ve Marksizm muhtemel kapitalizm kart olarak ve yan sra anarizm kart olarak tanmlanyordu. Aslnda, Marx'n yazarl anarizme yönelik saldrlar açsndan handiyse gülünç bir genilie ulamtr. Marx'n Alman deolojisi kitabnn büyük bölümü yüzlerce sayfas bireyci/anarist Max Stirner'e yönelik bir saldrdan ibarettir. Felsefenin Sefaleti Proudhon'a kar büyükçe bir fikir savadr. Marx onca zaman ve enerjisini Bakunin'e saldrmaya harcamtr:

"dangalak!" "canavar, et ve ya yn," "sapk" vesaire: bu tabirler, hasmlar söz konusu olduunda Marx'n bildik üslubudur: yazarl yar bilimsel inceleme, yar sözlü tacizdir. Marx'n, gerek kendi azndan gerekse de kimi sözcülerini kullanarak onyllar boyunca yönelttii ve muhtemelen dierleri denli elenceli olmayan var olan suçlamas, Bakunin'in bir muhbir olduu yönündeydi ve Marx'n bu baarl saldrlar nihayetinde Bakunin'in Enternasyonal çi Zmbrtsndan tasfiyesine yol açt..

Dettagli