Debiut powieciowy Bolesawa Prusa.Utwór opowiada histori modego malarza Ludwika Lachowicza, majcego na utrzymaniu modsz siostr Zosi i zniedoniaego ojca, naogowego alkoholika. Bohater ustawicznie boryka si z trudnociami, przewanie natury finansowej. Chcc ksztaci siostr i jako tako chroni ojca przed zgubnym naogiem, zmuszony jest cigle poycza pienidze. Zazwyczaj zadua si u swego bogatego kolegi Sielskiego. W wyniku awantury, w któr zostaje wcignity, konfliktuje si ze swoim kolega. Sytuacj komplikuje dodatkowo to, e Zosia i Sielski wyranie maj si ku sobie. Aby zdoby pienidze, Ludwik bierze udzia w konkursie malarskim, w którym po wycofaniu si Sielskiego zdobywa pierwsz nagrod za obraz Dusze w niewoli ". Midzy Lachowiczem a fundatork nagrody, pikn Jadwig, zawizuje si wze sympatii...