Eitsizliin Kökeni

Fransa'dan kaçan Kalvinist bir ailenin çocuu olan Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) sviçre'nin Cenevre kentinde dodu. Çok küçük yata ona romanslar okuyan babasna kendisi Plutark'n Yaamlar' n okumaya balad. 16 yandan sonra bir süre onu kültür dünyas ile tantran ve onda müzik ilgisini uyandran Madame Louise de Warens ile birlikte yaarken youn bir kendini eitme dönemine girdi. Paris'te bir süre için Diderot'nun yakn dostu oldu; Thérèse Lavasseur'den olan çocuklarna babalk etmeyi ve bakmay baaramad. 1752'de operas "Le Devin du Village" ("Köy Falcs") Kral XV. Louis için sahnelendi ve büyük beeni ve baar kazand; yeni bir müzikal nota dizgesi gelitirdi.

Romantik ve idealistik eilimleri ile Rousseau Aydnlanmann tipik materya- lizmine ve despotizmine herhangi bir duygudalk göstermezken, Aydnn ikonu olarak kabul edilen Voltaire'de çok kararl, amansz ve neredeyse kiisel bir düman buldu. Sivil Dini savunmas ve erdeme götürdükleri ölçüde tüm dinleri eit ölçüde deerli görmesi Fransa'da Kilise ile çatmasna yol açt, kitaplar yasakland ve birçok yerde yakld. Rousseau'nun insan ussal bir varlk olarak görmesi insan ve kültürlerini yalnzca türlüleebilir olarak deil ama geliebilir ve eksiksizleebilir olarak görmeye götürür. nsann "doa durumu" diye birey yoktur, ya da "doa durumundaki" insan salt bir hayvandr. Ama homo sapiens Doadan daha çoudur, Tindir, geliebilirdir, ve insan için geliebilmek ancak bir gizilliin ya da ilkenin, onun kendisinin yapmad ama ona verili bir tinsel özünün olmasyla olanakldr. Eksiksizleebilmek ilke ile bir olan erei bütünüyle edimselletirmektir.

Buna göre kültür hiçbir zaman dingin olmayan ve hiçbir aamasnda dingin kalmamas gereken her zaman eksik bir süreçtir, ve yurtta toplumuna özünlü eitsizlik önceden varolan bir eitliin bozuluu deil, ama insann entellektüel, etik ve estetik eitim sürecindeki kaçnlmaz eitsizliklerin ve eksikliklerin anlatmdr. nsan ancak ereksel olarak, ancak bütünüyle gelimi olarak eit olabilir, ve erek eriilebilecei için erektir. Rousseau insan ve insanl indirgeyen Aydnlanmadan geliimin iyiliksever despotizm yoluyla deil, ama ancak özgürlük yoluyla olabilecei vargsn çkarmasnda ayrlr. Aydnlamann insan deersizletiren kukucu bak açs ile kartlk içinde, Rousseau için insan özgür bir varlktr, ve ancak özgür bir varlk olarak moral bir varlktr: Neyin iyi, doru, hakl, türeli ve gerçek olduunu ona ancak kendi özsel doas bildirebilir.

nce Kapak:

Sayfa Says: 127

Bask Yl: 2011

e-Kitap:

Sayfa Says: 138

Bask Yl: 2011

Dili: Türkçe
Yaynevi: dea Yaynevi

Dettagli