'Ermeni Meselesi Hallolunmutur'

ttihat ve Terakki, Balkan Savalar ertesinde içine düülen ve adm adm bütün ülkeye yaylan köeye skm olma duygusuna, Anadolu topraklarnn, gayrimüslim unsurlardan arndrlarak Türkletirilmesi ile cevap verdi. Sadece iktisadi hayatn deil, sosyal ilikilerin ve giderek ülkenin etnik bileiminin de "homojenletirilmesi" anlay, sistemli bir politika olarak hayata geçirildi. Birinci Dünya Sava, uygulanan bu politikalardaki en önemli dönemeçtir. Zira sava, hem üpheli konumundaki etnik unsurlarn sürgünleri ve zorla yerlerinden boaltlmalar için uygun bir ortam yaratmt, hem de Türkletirme politikalarn uygulayabilmek için yeteri kadar gerekçe sunuyordu. Ermenilere kar 1915'te geni çapl bir biçimde uygulanmaya balayan "tehcir", Türkletirme politikalarnn son merhalesiydi. Taner Akçam'n Osmanl belgelerine dayanarak hazrlad bu aratrma, yaananlarn içeriine dair "birincil" kaynaklarn neler anlattna odaklanyor. Talat Paa'nn sürekli kontrolü ve direktifleriyle yönetilen, Tekilat- Mahsusa'nn organizasyonuyla sevk ve icra edilen faaliyetlerin dayanaklarn; yaplanlarn stanbul'dan telgraflar yoluyla nasl takip edildiini; Ermenilerin Anadolu'nun dört bir tarafndan niye "tehcir" edildiini anlatyor. Aylar öncesinden balayan hazrlklar, günü gününe takip edilen kaytlar, isimlere kadar belirlenmi denetimler, sava sonras yaplan yarglamalar ve sanklarn ifadeleri tarihin karanlk yüzüne k tutuyor; Talat Paa'nn telgraflarndaki "Ermeni meselesi hallolunmutur. Fuzûlî mezâlimle millet ve hükûmetin lekedâr edilmesine lüzûm yoktur" cümlesinin meramn inceliyor. Bu aratrma, büyük felaketin tarihini inkâr etmek yerine örenmeyi tercih etmenin önemine iaret ediyor.
"Adna tehcir, krm, soykrm ya da ne dersek diyelim... yaanm aclar anlayan, nedeni ne olursa olsun, dini, etnik kökeni farkl diye insanlara kar ilenmi cinayetleri knayan bir dil gelitirilmedikçe sorunun çözümü dorultusunda salkl admlarn atlmas mümkün olmayacaktr. Yani öncelikle ihtiyacmz olan ey, ahlâken, vicdanen kabul edilemez bir eylemle kar karya olduumuz gerçeini görmek ve buna uygun bir dil gelitirebilmektir."

Dettagli