Hadisçiler ve Çeliki

Farkl alanlarda pek çok kitap telif eden ansiklopedik yazarlarn eserlerinin önemli bir ksmnda, konularn hakkyla ele alnmamas, çelikilerin bulunmas oldukça rastlanan bir durumdur. Özellikle hadis alannda öne çkm ve ahlak alannda da onlarca eser yazm müelliflerin kitaplarna baktmzda buna daha fazla ahit oluruz. Çalmalarnn bir bölümünde hadis ilminin kurallar, rivayetlerin deerlendirilmesinde gözetilmesi gereken prensipler gibi temel hususlar zikreden ve bunlar uygulayan müelliflerin, baka çalmalarnda farkl bir yaklamla okuyucunun karsna çktklar, zikrettikleri ya da uyguladklar kaideleri kendilerinin terk ettii görülür. Yaklam açsndan iki gruptaki eserler deerlendirildiinde, yazarlarnn aynl dnda, neredeyse hiçbir benzerlik arz etmedikleri müahede edilir. Bazen öyle olur ki, "Ayn isimde iki farkl müellifle mi kar karyayz?" üphesi bile zihinlerde uyanabilir.

Elinizdeki çalmada söz konusu tabloyu belirginletirmek ve bunun nedenleri üzerinde durmak için iki ansiklopedik müellifin hadisçilii ele alnmaktadr. Sünen-i Kubrâ yazar olan ve âfiî mezhebinin dayand delilleri kaleme alan kii olarak bilinen Beyhakî ile mevzu hadis uzmanl dendiinde öne çkan ilk isim olan bnu'l-Cevzî, eserlerinde sergiledikleri farkl yaklamlaryla okuyucuya sunulmakta, rivayetleri baz yerlerde birtakm kriterlerle tahlile tabi tutarken baka yerlerde bu kriterleri uygulamayarak çelikiye dütükleri gösterilmektedir. bnu'l-Cevzî'nin Beyhakî'nin rivayet ettii 260 hadisi mevzu saym olmas ise çelikinin ötesinde, eletirenle eletirilenin birlikteliine dönümektedir.

Ele ald konu itibaryla klasik eser okumalarnda farkl bir pencere açaca ümit edilen bu kitap, zengin içeriiyle ilahiyat alannda çalanlara önemli bilgiler sunmaktadr.

(Tantm Bülteninden)

Dettagli