"Beni kolumdan tut, köyümden dar at, malm mülkümü de sonra sat, bu hiçbir vakitte caiz deildir. Bunu ne Osmanl vicdan kabul eder ne de kanun."
Ahmet Rza
Osmanl Ermenilerinin 1915'te yaadklar büyük felaket sadece insanlarn hayatlarna mal olmad. Geride onlarn Anadolu'daki varlklarnn simgesi, kültürlerinin izi olan pek çok emlakn da kalmasna sebep oldu. Ermeni mallarnn ne olaca, "tehcir"e tâbi tutulan Osmanl vatandalarnn dönüp mallarn alp alamayacaklar tartmas uzun yllar devam etti. Osmanl mparatorluu dalp Türkiye Cumhuriyeti kurulduunda da "sorun" yakcln koruyordu. Kanunlarn Ruhu, Osmanl'dan Cumhuriyet'e aktarlan emval-i metruke tartmasn bu konuda çkarlan kanunlar nda ele alyor. Emval-i metrukelerin geri verilmemesi konusunda Osmanl'dan Cumhuriyet'e devredilen "dirayet"in izini sürüyor.
"...'Ermenilerden kalan mallar kimlere paylatrld, 'neler, kimler ne oldu' diye sorulsa, bu çok büyük sarsnt yaratr. Çünkü ülkeye belletilmi bir tarih çökecektir. Eer bu tarih yanl anlatldysa, o zaman baka eyler de yanl anlatlmtr düüncesi topluma yaylacaktr. Türkiye'de önemli bir dönüüm olacak."