Zbiór dziewitnastu najznakomitszych nowel i opowiada Bolesawa Prusa.Mae formy narracyjne nowele i opowiadania to trzeci po felietonistyce i powieciopisarstwie dzia twórczoci Prusa, wysoko notowany przez wspóczesnych i potomnych. Atutem tych utworów s wnikliwe, psychologicznie zarysowanie, sylwetek bohaterów. Ich przygody nie kojarz si nam z tradycj awanturnicz i nie zadziwiaj przypadkami nadzwyczajnymi". Przykuwaj jednak nasz uwag treciami spoecznymi, problematyk moraln, delikatnoci rysunku ycia wewntrznego, sugestywnoci wymowy parabolicznej i starannoci konstrukcji.W tomie zamieszczono nastpujce utwory: Filozof i prostak", Pod szychtami", Ogród saski", Konkurs niwiarek", Doktor filozofii na prowincji", Szkatuka babki", Nawrócony", On", Milknce gosy", Ple wiata", Przy ksiycu", Na wakacjach", ywy telegraf", Cienie", W górach", Z legend dawnego Egiptu", Sen", Opowiadanie lekarza" i Widziada.