Wielkie zwycistwo polskiej husarii w bitwie pod Kuszynem, zdobycie Moskwy i panowanie na Kremlu. To nie art, tylko historyczna prawda. Odwani towarzysze hetmana ókiewskiego, którzy o wicie z marszu przystpili do krwawej batalii z liczniejsz armi wroga. Ich najlepsze konie, dugie i ostre kopie, pióra przymocowane do siode. Las szabel i paaszy ponad gowami kawalerzystów, kiedy husarskie konie w pocigu galopoway za uciekajcym z pola walki rozbitym przeciwnikiem. Skrzydlate rumaki, które z lekkoci mkny pod wiatr. Pegazy najprawdziwsze, a nie konie, jak pisali kronikarze. Ta ksika to zapis tamtej bitwy, widzianej oczami Jakuba Zabuaskiego, walczcego u boku dzielnej husarii. To opis niezwykych przygód modzieca, któremu los spata figla i wystawi na wielk prób. Czy modzik podoa zadaniu? Czym si wsawi podczas krwawej potyczki, czy ocali komu ycie, czy wreszcie przy boku Firleja zaatakuje kolano w kolano wrogich pikinierów ukrywajcych si za kobylicami, albo pomoe piechocie wycign falkonety z bota? I co z tym wszystkim wspólnego ma pewien tajemniczy dbowy pot? Jakim czowiekiem okae si by niejaki Machowski, artowni i obarciuch w jednym, oraz zacnych gabarytów zawadiaka, który z werw rwie si do bitki i jada, a i poswawoli, kiedy trzeba umie. Wartka akcja i ywe dialogi, to niewtpliwe zalety tej awanturniczej powieci, penej mistrzowskich szar, krwawych potyczek i ciekawych polemik, za opisy husarskiego przyodziewku i uzbrojenia, staropolskiej kuchni, oraz taktyki walki towarzystwa z hetmaskich rot z midzynarodowym wrogiem, przypomn nam odlege i pene chluby czasy.
Wtem wypada od strony wojsk cudzoziemskich i zaatakowaa odsonite skrzydo zdezorientowanego wojska moskiewskiego rozpdzona husaria polska, rozpoczynajc rze. Rzdy szabli ciy rozbitego wroga, poranione ciaa osuway si na ziemi, martwi jedcy pospadali z koni. Paasze skpane we krwi, ciaa pokute strzaami, poamane tarcze, pknite czaszki, odcite czonki i by. Gowy zatknite na szable. Przekute tuowia, podziurawione kulami ciaa, fragmenty kolorowego odzienia, poamane kopie. Martwe konie i te dogorywajce, rzce niemiosiernie. Ryk trb i nieustajce w grze werble. Krzyk umierajcych ludzi. uny ognia, dym i ciaa pokryte krwi wymieszan z kurzem. Sabnce wystrzay. Strzpy upanów i kontuszy. Porwane delie. Burki i opocze zabrudzone. Potargane pasy. Fragmenty zbroi. Obrazy ywcem wyjte z samego pieka. Zapach spalonej ludzkiej skóry."