Mustafa Melikyan, Devrim sonras rannda ortaya çkan "slami Entelektüalizm" hareketinin önde gelen temsilcilerinden birisidir. Bu hareket gelenek ile modernite karlamas ve çatmasna bir çözüm olarak ortaya çkmtr. Buna göre gelenein özünü dindarlk, modernliin özünü ise aklclk oluturmaktadr. Dolaysyla çözüm de dindarlk ile aklcl uzlatrmaktan geçmektedir.
Mustafa Melikyan da balarda tpk Abdülkerim Suru ve Müctehid ebusteri gibi bu çözüm yolunu benimsemi olsa da zamanla bunun mümkün olmad sonucuna varm ve yollarn "slami Entelektüalizm" hareketinden ayrmtr. Ona göre dindarlk ile aklcln cem edilebilmesi mümkün deildir. Zira dindarln özünü taabbud, aklcln özünü ise delile tabi olma oluturmaktadr. Ve bu ikisinin bir arada olabilmesi mümkün deildir.
Melikyan ise, "Aklaniyet ve Maneviyat" projesiyle öne çkmakta ve bunun Müslümanlarn en temel modern sorununu çözdüünü iddia etmekte; hatta bunun sadece slam deil bütün dinler açsndan geçerli olduunu da savunmaktadr
Türkçeye kazandrdmz bu ilk eseri, hacim olarak küçük olsa da; felsefi duruunu yöntem açsndan analitik, içerik açsndan ise varolusal olarak tanmlayan M. Melikyan'n düünce dünyas ve ufku hakknda yeterli ip ucu verdii kanaatindeyiz. Sizleri üstad Melikyan'n dier önemli eserleriyle buluturmak dileiyle