Türkiye'de Siyaset ve Devletçilik

Bu çalmada, resmi görüün kamu arlkl ekonomi politikalarnn ve ekonomik görülerinin, Türkiye'nin sosyal ve siyasal yaamndaki oluumlara katks, tarihsel gelime boyutunda ilev ve amaçlar yönünden, balangcndan bu yana KT'lerin oluum ve yaplanma süreci de tarihsel bir temele dayandrlarak siyasal ve ekonomik devletçilik çerçevesinde incelenmitir.
Aratrmann odak noktasn oluturan ekonomik devletçilik, 1908 Jön Türk devrimiyle devleti sahiplenmi asker-sivil kadrolarn otoriter, bürokratik ve buyurgan "topyekûn" devletçiliklerinin yerine kullanlmak ve onu çartrmak üzere "siyasal devletçiliin" bir türevi olduu varsaymna dayandrlmtr.

Cumhuriyet yönetiminin devrald tarihi siyasal miras ve gelenek içinde bürokrasinin igal ettii özel konum 19. yüzyl sonundan balayarak Osmanl toplumunda yaanan ve Cumhuriyet döneminde de gelierek sürecek olan devletçi anlay ve müdahalelerin toplum yapsnda yaratt tesir ve sonuçlarnn sosyolojik bir çerçevede çözümlenebilmesi için konu, 1908-1960 dönemiyle belirlenip snrlandrlarak Türkiye'de devletçi oluum ve süreçlerin siyasal devletçilik boyutunda incelenmesi hedeflenmitir.

Kapsaml bir çalmann yaratt ve yarataca güçlük ve sorunlar amak için "devletçi" tavrn temsilcisi toplumsal kesimlerin yayn organlar YÖN Dergisinin tüm saylar ve tozlu sayfalar, KADRO dergisinin 1930'lar Türkiye'sindeki ar ve anlalmas dikkat gerektiren makaleleri, uygulamalardan sorumlu devlet katndakilerin ve otoriter CHF iktidarna kar yürütülmü Serbest Frka muhalefetinin görüleri, Cumhuriyeti etkileyen ttihat ve Terakki içindeki liberal ve "milli iktisat"ç çizgi belirlenip saptanm, kaynaklara ulamada her aratrmac gibi kimi zaman sknt ve sorunlar yaanmtr.
ncelemenin salam bir zemine oturabilmesi, asl belirleyici bir biçimde kendi bütünlüünde gerçekçi ve tutarl olabilmesi, sosyoloji biliminin gerektirdii bilimsel objektiflii tamas için de her türlü görü ve düünce aratrlm ve bu çerçevede literatür taranmtr.

Temel yönlendirici prensip olarak iktisadi devletçiliin siyasal devletçilikten ayr ve bamsz ele alnamayaca düüncesiyle birinci bölümde Jön Türk iktidar ve Osmanl mparatorluu'nun çözülme sürecinde hzla gelien milliyetçi oluumlar içinde radikal milliyetçi ideologlarn toplumsal yapnn deimesi dorultusunda ngiliz iktisadi liberalizmine tepki olarak gelitirdikleri "milli iktisat" ve "devletçilik" görüleri siyasal iktidar üzerindeki etkileri balamnda incelenmi, özgünlüü ve artc biçimde bak açlarnn benzerliini yakalayabilmek için de ilk elden görü ve kaynaklara bavurulmutur. Bu dönemdeki gelime ve uygulamalarn Cumhuriyet dönemine etkisi ve miras tespitle yetinilmi, dönemin öntarihinde Osmanlda devletçilik, kamu giriimlerinin ilev ve amaçlar belirlenmitir.

kinci bölümde 1923-1931 dönemi iç ve d gelimeler yönünden öntarih çalmasnn sonuçlar çerçevesinde ayrntl olarak ele alnm, "Devletçilik" denilen 1932-1939 sanayileme sürecinde devlete yüklenen ilev ayr bir olgu olarak deil sürdürülen bütüncü politikann bir deikeni olarak deerlendirilmi, dönem ve uygulamalarla ilgili bilgi ve veriler, siyasal tercihlerle ilikileri, iç ve d dinamiklerle etkileimleri yönünde aratrlm, 1940-1950 döneminde kinci Dünya Sava sonras dünya ekonomisinin kendine özgü dinamikleri ve Türk ekonomisinin Bat ekonomileriyle bütünleme süreci ve siyasal kurumlarda deime incelenmi, 1950-1960 dönemi Demokrat Partinin devletçilie ilikin görüleri ve bunun uygulamadaki sonuçlar karlatrlmtr.
Üçüncü bölümde devletçi uygulamalar üstlenen resmi görüle, bunlara kar çkan liberal görü toplum kalknmasnda bürokrasinin, farkl çözüm altermatiflerini yeniden üretmeleri nedeniyle sosyolojik açdan sistematik bir çerçevede çözümlenmeye çallm, devletçilik ilkesini özerk bir ekonomik sistem olarak alglama yö

Dettagli